Arxeoloq keçmiş mədəniyyətlərin, insanların həyat tərzlərinin, alətlərinin və yaşayış yerlərinin izlərini araşdıran və bu izləri günümüzə daşıyan mütəxəssislərdir. Bu peşənin məqsədi qazıntılar və araşdırmalar yolu ilə insan tarixinin qaranlıqda qalan hissələrini aydınlatmaq və keçmiş mədəniyyətlərin gizlədiklərini ortaya çıxarmaqdır. Arxeoloqlar tarixi və mədəni mirası qorumaq və bu mirası gələcək nəsillər üçün tədqiq etmək və təbliğ etmək üçün çalışırlar.
Arxeoloq nə iş görür?
Arxeoloqlar tarix öncəsi dövrlərdən başlayaraq keçmiş dövrlərin mədəniyyətlərini öyrənirlər. Bunun üçün müxtəlif qazıntılar və arxeoloji sahə işləri həyata keçirirlər. Qazıntı sahələrində yerin altında və ya su altında gizlənmiş qalıqları, qədim abidələri, alətləri, sikkələri və digər tarixi əhəmiyyət daşıyan materialları tapan arxeoloqlar bu tapıntıları təhlil edərək insanların keçmişdəki həyat tərzləri, sosial quruluşları, iqtisadiyyatları və mədəniyyətləri haqqında bilgilər əldə edirlər. Həmçinin, tapıntıların yaşını müəyyən etmək üçün radiokarbon üsulu kimi müasir texnologiyalardan istifadə edirlər.
Arxeoloqdan hansı vəzifələr və bacarıqlar tələb olunur?
- Sahə işləri və qazıntılar aparmaq bacarığı: Arxeoloqlar qazıntılar və sahə işləri aparmaq üçün məsuliyyətli olmalı və dəqiq işləməlidirlər.
- Tarixi və mədəni mirası anlamaq və təhlil etmək bacarığı: Keçmiş mədəniyyətlər haqqında dərin biliklərə sahib olmaq və bu bilgiləri təhlil etmək bacarığının olması əsas şərtlərdəndir.
- Əməkdaşlıq və komanda işi bacarıqları: Arxeoloji qazıntılar adətən bir komanda işi olaraq həyata keçirilir, buna görə arxeoloqlar yaxşı əməkdaşlıq və kommunikasiya bacarıqlarına sahib olmalıdırlar.
- Fiziki dayanıqlılıq: Arxeoloji sahə işləri fiziki cəhətdən tələbkar ola bilər, buna görə arxeoloqlar yaxşı fiziki vəziyyətdə olmalıdırlar.
- Tədqiqat və yazma bacarıqları: Araşdırmalarını və nəticələrini effektiv şəkildə yazılı formada ifadə etmək və elmi məqalələr, hesabatlar yazmaq bacarığının olması vacibdir.
Arxeoloqun maaşı nə qədərdir?
Arxeoloqun maaşı işin yerinə, təcrübəsinə, ixtisas sahəsinə və çalışdığı qurumun növünə bağlı olaraq dəyişir. Özəl sektorda, universitetlərdə, muzeylərdə və ya dövlət idarələrində çalışan arxeoloqların maaşları fərqlənə bilər. Azərbaycanda arxeoloqun ortalama maaşı barədə dəqiq bir rəqəm vermək çətindir, çünki bu çox dəyişkən faktorlara bağlıdır. Ancaq təcrübəsi artdıqca və daha çox məsuliyyətli layihələrdə işlədikcə arxeoloqların maaşı da artmaqdadır. Akademik vəzifələrdə çalışan arxeoloqların maaşları araşdırma və nəşriyyat fəaliyyətlərinə görə daha yüksək ola bilər. Ayrıca, beynəlxalq layihələrdə işləyən arxeoloqlar üçün maaşlar və çalışma şərtləri daha fərqli ola bilər. Arxeoloqun maaşı 800-1500 AZN arasında dəyişir.